Bakteriyolojihâne-i Şâhâne
Bakteriyolojihâne-i Şâhâne bilim tarihi doktoru olan Emre Karacaoğlu imzası taşıyor. Mikrobiyoloji ve alt dallarından olan bakteriyoloji alanında yapılan çalışmalardan dolayı Bakteriyolojihâne-i Şahane ülke tarihimizde oldukça önemli bir yere sahiptir. 19. yüzyılın son yıllarında öne çıkan bu kurum sayesinde dönemin birçok hastalığına tedavi bulunmuştur. Bakteriyolojihâne-i Şâhâne ülkemiz tıp tarihinde büyük öneme sahip olsa da hakkında detaylı bilgi alınabilecek bir kaynak yoktur.
Bakteriyolojihâne-i Şâhâne Kitabının İçeriği
Kitapta kurum bütün yönleriyle ve resmi Osmanlı arşiv belgeleri ile ele alınıyor. Bilim ve tıp tarihindeki yeri sosyal, bilimsel ve siyasi yönlerden ortaya konuyor. Azimli ve detaylı bir emeğin meyvesi olan eser, kuruluş öncesi ve sonrası olmak üzere iki ana bölümden oluşuyor. 154 sayfalık kitap 90 kadar ana başlık altında kurum tarihinin yanı sıra kurumun tarihimize etkisini inceliyor. Osmanlı Arşivi Daire Başkanlığı bünyesinde bulunan arşiv belgeleri taranarak, Bakteriyolojihâne-i Şâhâne hakkında gerekli tüm bilgiler araştırılmış.
Osmanlı’nın en büyük siyasal problemlerle karşılaştığı dönem olan Tanzimat aynı zamanda uyanıştır. Hayatta kalma mücadelesi verilen bu yıllarda askeri, tıbbi, siyasi ve daha birçok alanda gelişmeler görülmektedir.
Bakteriyolojihâne-i Şâhâne Kitabı Ne Anlatıyor?
Bakteriyolojihâne-i Şâhâne de Tanzimat Dönemi kurumlarındandır. Kurulduğu yıllarda tıp ve sağlık alanlarındaki açığı kapatmasının yanı sıra etkileri günümüzde de varlığını sürdürmektedir. Dış ticaret yoluyla ülke halkına bulaşan kolera hızla yayıldığı için çözüm bulunabilmesi için kurum tarih sahnesine çıkar ve hızla faaliyetlerine başlar. Zamanla veba, kuş palazı, zatürre ve hematüri gibi birçok ölümcül hastalıkla baş edilmesini sağlayan da Bakteriyolojihâne-i Şâhâne çalışmalarıdır. Kitapta kurumun kurulmasına sebep olan siyasi ve tıbbi vaziyetten kurulma aşamalarına kadar tüm detaylara yer veriliyor. Şaşırtıcı bir şekilde şu anda içinde bulunduğumuz pandemi sürecine benzer durumların Osmanlı bünyesinde idare edilme biçimi belgeler ışığında gün yüzüne çıkıyor.
Yıllar önceki kısıtlı şartlarda tedavinin memleketin ihtiyaç duyulan her yerine tedavinin ulaşması kurumda yapılan icatlarla sağlanmıştır. İlaçları herkese taşınabilir hale getiren serum ve şırınganın icat edilmiştir. Kurumda eğitilen hekimler serumları gerekli bölgelere giderek uygulamış ve hasta takibini sağlamıştır. Bakteriyolojihâne-i Şâhâne kitabı bu önemli kurumun tarihimizdeki yerini göstermek ve ülkenin içinde bulunduğu açmazlara rağmen üstesinden gelinen imkansızlıkları aktarmaktadır.