Kur'an'da Dini ve Ahlaki Kavramlar

Izutsu bu önemli eserinde Kur'anî dünya görüşüyle cahilî dünya görüşünü mukayese ettiği ustaca bir yöntem kullunmaktadır. Kur'an ayetlerinin yanısıra cahiliye dönemi Arap şiirini de kullanarak Hz. Muhammed'in içine doğduğu ve çağrısını vazettiği toplumu karakterize eden zihniyeti ve değerleri analiz etmiştir. O hem Kur'anî dünya görüşünün cahiliye zihniyetinden nasıl kesin bir şekilde koptuğunu hem de aynı zamanda müşrik Araplar'ın bakış açısından kimi unsurları nasıl kendi bünyesine uygun hale sokarak içine aldığını göstermiştir.

Izutsu'nun bu çalışmasının bir diğer önemli özelliği üzerinde çalıştığı dinî ve ahlakî kavramların her birinin anlam alanını belirleyen semantik analiz yöntemini kullanmasıdır. Kur'an metnindeki her bir kavramın etrafı onun alanını belirleyen ve yapısını oluşturan diğer kavramlarla çevrilidir. Ona göre bir terimin anlamını belirleyen şey onun etrafını çevreleyen ve ona yakın duran sözcüklerle ilişkisidir. Aslında bu yöntem Kur'an'ın kendisini tefsir etmesini de mümkün kılar.

Eserde ahlâkî dil konusundaki soyut bir teorinin yerini tüm analitik çalışmaların temelinde yatan linguistik yahut seman-tik dünya görüşü ile ilgili daha esaslı bir teori almış ve analize yön veren metodolojik ilkeler ortaya konulmuştur.
Kur'an'da Dini ve Ahlaki Kavramlar üç bölümden oluşmak-tadır: ilk bölümde semantik analizin metodolojik ilkeleri izah edilmiş; ikinci bölümde İslam öncesine ait kabileci ahlâk kuralları ile Kur'anî ahlâk prensipleri arasındaki olumlu yahut olumsuz ilişki izah edilmiş; son olarak da ilk bölümde açıklanan metodolojik ilkelerin tutarlı bir uygulamasını yapmak suretiyle Kur'an'daki belli başlı dinî-ahlâkî kavramların bir analizi yapılmıştır.

Kur'an'da Tanrı ve İnsan

Keio Üniversitesinin yayınladığı bu kitap Profesör Toshıhıko İzutsunun 1962 yılının baharı ile 1963 yılında Montreal deki Mcgill Üniversitesinde vermiş olduğu derslerden oluşmaktadır. İzutsu evvela bize dilbilim veya semantikle ilgili düşüncesini anlatmaktadır ki o kuranı bu yolla anlamayı arzulamaktadır. Anladığım şekliyle semantik bir dili kullanan insanların weltanschauung unu ya da dünya görüşünü kavramsal olarak anlamak amacıyla bu dilin anahtar terimleri üzerine yapılan analitik bir araştırmadır. Kurana dair semantik bir araştırma bu yüzden Kuranın anahtar terimlerine dair yapılmış analitik bir araştırmadır. İzutsu kitabın ilerleyen sayfalarında anahtar terimlerle ilgili bir araştırmanın sadece bu terimleri ve ya kavramları soyutlayarak yahut durağan unsurlar olarak görerek yapılan mekanik bir analiz anlamına gelmediğini bilakis dahada önemlisi kuranda kullanıldıkları şekliyle bu terimlerin canlı bağlamsal anlamlarını ihtiva ettiğini bir çok örnekle vuzuha kavuşturmaktadır. Bu yüzden bizzat anahtar terimleri anlamak ve hatta keşfetmek için öncelikle kuranın düşünce dünyasının temel yapısı bütünüyle bilinmelidir. Bu kitabın Müslüman olmayan ilk ciddi Asyalı ve Japon bir bilim adamının kaleminden çıktığının altını çizmemiz gerekiyor. Bu bakımdan İzutsunun çalışmasını memnuniyetle karşılıyoruz ve onun Uzakdoğuda gelişen İslami ilimler geleneğinin müjdecisi olmasının ümit ediyoruz.

İslam Düşüncesinde İman Kavramı

Bu eser İslam ilahiyatında itikad yakut iman kavramının tahlile dayalı bir tetkikidir.
İki türü amacı vardır. Bir yandan tarihi sürecin ayrıntılı anlatımını vermek iddiasındadır ki bu tarihi süreç iman kavramının doğduğu geliştiği ve Müslümanlar arasında teorik bakımdan irdelendiği süreçtir. Öte yandan yine bu eser dikkatli bir semantik analiz yapmayı hedefliyor. Bu analiz imkan kavramı ile o kavramla bağıntılı anahtar kelam ve bu kelamın kendi aralarında kurdukları kavramsal dokuların analizidir.
İman İslam kültürünün ilk yüzyıllarında özlü bazı sorunlara sebeb olmuştur. Bu sorunların bazıları kelimenin tam manası ile hayat memat meseleleri idi. Bu sorunların kökünde yatan ana kavramların metodik bir tahlili yolu ile İslam düşünce tarihinin bu en ilginç evrelerinden biri aydınlatılmış olacaktır. İnanış doğası itibari ile bireysel varoluşa ait bir olgudur. Bu bakımdan denebilir ki gerçek derinliğini ancak bilimsel olmayan bir yönden yaklaşıldığını ortaya koyar.
Elimizdeki eser meselenin çok özel bir yanına çok özel bir bakış açısından bakmaktadır. Bu manada ayrı kavramın mistiklerce anlaşılma tarzının meselenin daha farklı bir özüne gittiği söylenebilir. İlahiyatçıların ele aldıkları hali ile iman sorunun yalnızca dış şekli ve özüne dokunur türden olabilir. Kelam olarak iman çok özel bir şekilde de olsa varoşsal olay olarak 'inanışın' gerçek doğasını yansıtır yani Müslümanlarca tarih içinde hassaten yaşanmış ve hissedilmiş bir şey olarak.
Bu tetkiki şu amaçla yaptım ki yalnızca kelamcılığın anahtar kavramlarından birinin tarihi-filolojik tahlili olmakla kalmasın İslam'ın ki yeryüzünün en asli ve mühim dini kültürlerinden biridir gerçek yapısı konusunda da bir katkı teşkil etsin.