Outliers (Çizginin Dışındakiler) - Malcolm Gladwell
Outliers Malcolm Gladwell imzası taşıyor. Başarılı insanların hayatlarına farklı bir bakış açısı sunan kitap 244 sayfa ve 9 bölümden oluşuyor. Her bir bölümde kişilerin ya da toplumların başarıları ve başarısızlıkları sebepleriyle inceleniyor. Memleketlerinden yüzlerce kilometre uzağa taşınmalarına rağmen izole yaşamlarını sürdüren İtalyan topluluğun uzun yaşam sırları ile başlangıç yapılıyor.
Çizginin Dışındakiler Konusu
Ortalama bir insanın IQ testi puanı 100 iken Einstein’ın 150’dir. 111 puan ve üzeri parlak zekayı işaret ederken 130 puandan yüksek olanlar üstün zekalı kabul edilmektedir. 160 puan sonrası ise dahilerdir. Christopher Langan IQ testinde 195 alarak Einstein ve bütün dünya tarihinden gelmiş geçmiş dehaları geride bırakmıştır. Peki bir insanın hayatta üstün başarılara ulaşması için dahi olması yeterli midir? Çizginin Dışındakiler sosyal yaşamda başarıya ulaşmayı sağlayan etkileri hamilelik öncesinden başlayarak ele alıyor. Örneğin tüm dünyanın tanıdığı Bill Gates ve Stevie Jobs global başarıya ulaşırken dahi olan Christopher Langan neden onlar kadar parlak bir kariyere sahip olamamıştır? Bu sorunun cevabı başarı söz konusu olduğunda duymaya alışık olmadığımız pratik zekada saklıdır.
Analitik zeka ve pratik zeka aynı kişide olmayabilir. Birinin varlığı diğerinin varlığını gerekli kılmaz. Analitik zeka eğitim hayatında başarıya giden yolu aydınlatırken pratik zeka eksikliği, insanın başarısına gölge düşürebilir. Psikolog Robert J. Sternberg, pratik zekayı şöyle tanımlıyor: "Kime ne söyleyeceğini bilmek, ne zaman söyleyeceğini bilmek ve en yüksek etkiyi sağlamak için nasıl söyleyeceğini bilmek." Bu durumda insanı başarıya taşıyan akademik zeka mı yoksa pratik zeka mıdır? Kendini ifade edemeyen kişi üstün zekasına rağmen hayatta yolda kalır mı? Diğer yandan ortalama zekaya sahip olan bir başka kişi, kıvrak pratik zekası sayesinde dünyanın en başarılı insanları arasına girebilir mi?
Çizginin Dışındakiler Bazı İnsanlar Neden Daha Başarılı Olur?
Kitapta başarıları ve kazandıkları parayla tüm dünyada adından söz ettiren sporcuların global şöhrete sahip olmalarını sağlayan yeteneklerinin gözden kaçan detayları aktarılıyor. Yazara göre doğum günleri insanların burçlarının belirlenmesinden çok daha büyük sonuçlara yol açabiliyor. İnsanların kaderini şekillendiren ince detaylar arasında doğum tarihi neredeyse hiç kimsenin aklına gelmiyor. Toplumun o zamandaki şartlarının etkileri düşünüldüğünde kişisel başarı için doğum tarihi büyük bir önem taşıyor. Kişinin hayatındaki üstün başarıları anlatılırken atalarından da pek de söz edilmiyor. Oysa ki belki de üstünde hiç düşünülmeden alınan kararlar, yıllar sonra torunlarının torunları için hayat yolunu kolaylaştıran sebeplerin temelini oluşturuyor.